Aragno(-enaussado)
Ophrys exaltata
Orchidaceae
Nom en français : Ophrys élevé.
Descripcioun :L'aragno-enaussado flouris pulèu d'ouro dins li tepiero, ermas e en ribo de camin. Si sepalo, quouro verdo, quouro roso, soun oundado e à bord paralèlo e sa labreto óuvalo e brunello èi longo de 9 à 13 mm, sènso gibeto. Lou "champ basau" de la labreto (en aut !) èi de la memo coulour que lou soubre, au contro de l'aragno-de-Prouvènço.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ophrys
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Ermas
- Tepiero seco
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Ophrys exaltata Ten., 1819
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753